Исегездә булса, 2019 елда татар халкының легендасы Әлфия Авзалованың тормыш һәм иҗат юлы турында китап басылды. Ул татар телендә иде. Аннан соң 2021 елда шул ук китапның инглиз теленә тәрҗемәсе дөнья күрде. Һәм менә быел китапның рус теленә тәрҗемәсе дә басылып чыкты.
“Татар телендә чыгарылган китап өч бүлектән тора: беренчесендә әнинең үзе турында язылган китабын тәрҗемә иттек, икенче бүлектә иҗатташ дусларының әни турында хатирәләре, истәлекләре һәм өченчесендә әнинең репертуарындагы 100 җырның сүзләре, ноталары урын алды. Шулай ук китапта МР3 җыентыгы да бар”, – диде Әлфия Авзалованың кызы Зөлфия Авзалова-Нигъмәтҗанова.
Ул китапны ни өчен инглиз телендә чыгаруларын да аңлатып узды. “Чит илләрдә күп йөрдек, эшләдек. Барган саен әни белән кызыксыналар иде. Читтә яшәүче татарларга сокланам, алар үз балаларына татар телен өйрәтергә тырыша. Тарихны, Илһам Шакиров, Әлфия Авзалова һәм башка шәхесләр турында күбрәк белергә телиләр. Шуңа күрә Рөстәм Сәрвәров белән уйлаштык та, инглиз телендә китап чыгарырга булдык”, – ди Зөлфия ханым.
Ә рус телендәге китапта Филүс Каһиров, Гүзәл Уразова, Илгиз Мөхетдинов кебек яшь җырчыларның да фикерләре урын алган. “Күпләр Әлфия Авзалова репертуарындагы җырларны башкара. Бик матур җырлыйлар. Ул җырларны кемдер заманча, кемдер үзгәртмичә башкара. Һәрберсе үзенчә тырыша, мин аларга бик рәхмәтле. Әнинең җырларын башкарырга рөхсәт сораучылар да, киңәш сорап мөрәҗәгать итүчеләр дә бар. Ә кемдер бөтенләй рөхсәт сорамый. Ике ай элек миңа Эльмира Кәлимуллина шалтыратып, әнинең “Картаямени соң йөрәк?” җырын җырларга рөхсәт сорады. Шундый матур җырлады ул аны. Мәскәү тамашачысы аның тембрын әнинекенә охшатты”, – диде Зөлфия ханым.
Рус һәм инглиз телендәге китаплар 500әр данә тираж белән чыккан. Татар телендәгесе исә 1 мең тираж белән нәшер ителгән булган, бүгенге көндә аның 20 данәсе генә калган. Әлеге китап сатуда юк. Зөлфия ханым аны мәктәп, китапханә һәм башка җирдә узган очрашуларда бүләк итеп бирә. Әлфия Авзалова китабын тәкъдим итү чарасы 18 ноябрь көнне 18:00 сәгатьтә ТР Милли китапханәдә узачак.
ТР атказанган мәдәният эшлеклесе, продюсер Рөстәм Сәрвәров әйтүенчә, җырчылар турында китаплар күп языла, әмма Әлфия Авзалова китабы башкалардан аерыла. “Китап документаль-сәнгати рәвешендә язылган. Йотлыгып укый торган китапларның берсе”, – ди ул. Аның әйтүенчә, киләчәктә әлеге китап буенча фильм төшерү планлаштырыла. Дөрес, моның өчен шактый чыгымнар таләп ителә, ди ул.
Зөлфия ханым фикеренчә, Әлфия апаның яшь чагын Зөлфия апаның олы кызы, ә өлкән чагын Зөлфия апа үзе уйнарга мөмкин. “Салават Зәкиевич концертында болай дигән иде: “Тере Әлфияне күрергә телисезме? Әнә ул, залда утыра”. Шундый оялган идем. “Охшагансыз бит, ерактан нәкъ Әлфия апа”, – диде ул. Дөресен генә әйткәндә, мин үзем – артист, Марсель Сәлимҗановта укыдым, дипломым да бар. Әмма гаиләне сайлап, артистлыктан китеп бардым. Шулай да 10 елга якын әни белән эшләдем, концертларын алып бардым, бергә җырладык”, – ди Зөлфия Авзалова-Нигъмәтҗанова.
Сүз уңаеннан, киләсе елга Әлфия Авзалованың тууына 90 ел тулачак. Бу уңайдан Татарстанда күп кенә чаралар узачак. Шуларның берсе – фәнни-гамәли конференция.
Эльвира ШАКИРОВА
Шәһри Казан